Dla wielu ludzi wizja bycia odpornym jest jednym z życiowych priorytetów, choć każdy może odpornośc definiować inaczej. Niektórzy widzą ją przez pryzmat siły fizycznej, inni przez pryzmat siły psychicznej, a jeszcze inni poprzez umiejętność reagowania na to, co dzieje się na codzień.
Recepta na odporność
Brown Brene w swojej książce wspomniała o tym, że „w najnowszych badaniach wymienia się pięć najczęściej występujących cech tych osób, które są odporne na stresy:
- mają one dużo pomysłów i potrafią rozwiązywać problemy
- częściej niż inni szukają pomocy
- wierzą, że mogą utrzymać w ryzach swoje uczucia i zapanować nad sytuacją
- mają wsparcie innych
- łączą ich więzi z rodziną i przyjaciółmi”
Jak napisała autorka wskazywano na inne czynniki, jednak te wymienione powyżej okazały się najbardziej istotne. Rzeczywiście patrząc na wymienione cechy, ma to sens. Osoby mające wiele pomysłów, zazwyczaj mają je również w zakresie rozwiązywania problemów, mają zainteresowania co czyni ich życie ciekawszym. Szukanie pomocy oznacza, że nie tylko jest to działanie profilaktyczne (działanie zanim doświadczy się konsekwencji, np. długotrwałego zaniżonego samopoczucia), a także poszukiwanie odpowiedzi na pewne pytania.
Przekonanie o tym, że możliwe jest panowanie nad własnymi emocjami znacząco wpływa na podejmowane decyzje, a co za tym idzie na zachowanie. Im bardziej człowiek jest opanowany, szczególnie w sytuacji trudnej, tym silniej jego mózg racjonalny pracuje, nie pozostawiając miejsca dla mózgu emocjonalnego, który kiedy jest przy sterze, wciąga w wir emocji, nie pozwalając na skupienie się na faktach. O przekonaniach dowiesz się więcej tutaj -> klik.
Wsparcie innych ma ogromne znaczenie, ponieważ zazwyczaj wpływa na człowieka bardzo budująco – czasami wystarczy mieć obok siebie kogoś, to wysłucha. Bywa to tak ogromnym wsparciem, że nie trzeba otrzymać od tej osoby niczego więcej, by mieć siłę do działania.
Budowanie i dbanie o relacje z bliskimi (czy będą to członkowie rodziny czy przyjaciele) również jest bardzo ważnym elementem ludzkiego funkcjonowania. Człowiek jest stworzony do życia w grupie, dlatego warto dbać o to, by „grupa” była wspierająca, wartościowa. Dodatkowo bliskie relacje bardzo często dają poczucie bezpieczeństwa i psychicznego osadzenia. A wszystkie te elementy sprawiają, że człowiek wzrasta, rozwija się i lepiej poznaje siebie.
Dodatkowy wątek
Jak dalej napisała Brown Brene „według badanych prawdziwą podstawą czynników ochronnych była ich duchowość. I nie chodzi tu o religię czy teologię, ale o pewne wierzenia, które mogłabym zdefiniować w następujący sposób: duchowość polega na tym, by uznać fakt, że wszyscy jesteśmy nierozerwalnie połączeni przez siły, które wykraczają poza nasze własne, czerpać z tego radość i zrozumieć, że połączenie z tymi siłami i innymi ludźmi wynika z miłości i współczucia. Korzystanie z duchowości daje naszemu życiu odpowiednią perspektywę, znaczenie i cel.”
Rzeczywiście jest tak, że wiele mówi się o wierze i religii, a naprawdę niewiele o duchowości. A przecież to dwa odrębne tematy, choć czasami się zazębiają. Ponieważ niewiele mówi się o duchowości, tak wiele osób nie rozumie zagadnień związanych z praktyką jogi. Patrzą na nią jak na praktykę religijną, podczas gdy joga nie ma związku z religią, a właśnie z duchowością.
Myślę, że wizja duchowości, będącej jednym z zasadniczych elementów odporności, nie jest aż tak zaskakująca. Potraktowanie duchowości jako wiary w siły potężniejsze niż my sami oraz relacje oparte na współczuciu wobec siebie czy innych, to elementy, które mogą mieć bardzo pozytywny wpływ na wzmacnianie człowieka, budowanie jego poczucia wartości i siły psychicznej.
Jak napisała Brown Brene „większość szukała jej [duchowości] w Bogu – ale nie dotyczyło to wszystkich. Niektórzy czasami chodzili do kościoła, inni zaś nie. Niektórzy modlili się podczas wędkowania, inni w różnego rodzaju świątyniach lub w domu. Łączyła ich jedynie duchowość, która stanowiła podstawę ich odporności.
Inne cechy ważne dla budowania odporności
Z tej podstawy brały się trzy inne, ważne dla odporności cechy:
- pielęgnowanie nadziei
- ćwiczenie zmysłu krytycznego
- pozbywanie się tego, co nas otępia i pozwala zapomnieć o słabościach i bólu”
Jak się zatem okazuje, nie ma znaczenia czy duchowość jest powiązana z religią czy nie. Nawet jeśli tak jest, wyznanie nie ma znaczenia. Znaczenie ma ogólne koncepcja duchowości. O kolejnych trzech cechach, napiszę następnym razem, a już teraz zapraszam Cię do lektury.
