„Zdarzyło się” to historia walki, braku wsparcia, oszustwa oraz samotności. Patrząc na historię kobiet, całkiem często nie miały one na kogo liczyć. Niestety nie uległo to drastycznej zmianie. O czym jest ten film i czy warto go zobaczyć w kinie?
Film „Zdarzyło się” miał swoją premierę w kinach w Polsce 28 października 2022 roku.
„Zdarzyło się” – o twórczyni filmu
Twórczynią filmu jest Audrey Diwan urodzona w 1980 roku, francuska reżyserka o libańskich korzeniach. Właściwie nie jest to zaskakujące, że to kobieta o takich korzeniach kulturowych, stworzyła ten film. Diwan ukończyła studia z dziennikarstwa i nauk politycznych. Ma doświadczenia w pracy jako dziennikarka, pisała dla „Stylist”.
Zaistniała w świecie filmu rozpoczynając od pisania. Pisała scenariusze współpracując m.in. z Cédrikiem Jimenezem. Współtworzyła z nim Marsylski łącznik (2014) oraz Kryptonim HHhH (2017). W reżyserskiej pracy zadebiutowała w 2019 roku, filmem zatytułowanym Mais vous êtes fous. Obecnie Jest członkinią Collectif 50/50 – to organizacja promująca równość kobiet i mężczyzn w przemyśle filmowym.
Alli Haapasalo współpracowała przy tworzeniu filmu „Zdarzyło się” z:
- Audrey Diwan (Reżyseria)
- Audrey Diwan, Marcia Romano (Scenariusz)
- Laurent Tangy (Zdjęcia)
- Géraldine Mangenot (Montaż)
- Diéné Berete (Scenografia)
- Isabelle Pannetier (Kostiumy)
- Édourad Weil, Alice Girard (Producenci)
W obsadzie aktorskiej wystąpili:
- Anamaria Vartolomei w roli Anne
- Kacey Mottet-Klein w roli Jean
- Luàna Bajrami w roli Hélène
- Louise Orry-Diquéro w roli Brigitte
- Louise Chevillotte w roli Olivia
- Sandrine Bonnaire w roli Gabrielle
Nagrody i festiwale:
- 2022 – Nagrody Lumiere – nagroda dla najlepszego filmu, nagroda dla najlepszej aktorki (Anamaria Vartolomei), najlepsza reżyseria, najlepszy scenariusz (nominacje)
- 2022 – BAFTA Awards – najlepsza reżyseria (nominacja)
- 2022 – CEZARY – najbardziej obiecująca aktorka (nagroda dla Anamarii Vartolomei), najlepszy film, najlepsza reżyseria, najlepszy scenariusz adaptowany (nominacje)
- 2022 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Dublinie – nagroda dla najlepszej aktorki (Anama- ria Vartolomei)
- 2022 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Palm Springs – nagroda dla najlepszą reżyserię, nagroda Jury
- 2021 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji – Złoty Lew, Nagroda FIPRESCI
- 2021 – Europejskie Nagrody Filmowe – europejska nagroda uniwersytecka (nominacja) 2021 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w El Gounie
- 2021 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Saint-Jean-de-Luz – konkurs główny
- 2021 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Valladolid
- 2021 – CineLibri International Book&Movie Festival (Bułgaria) – nagroda dla najlepszej ekrani- zacji
- 2021 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Nowej Zelandii
„Zdarzyło się”. Prawdziwa historia?
Można powiedzieć, że takich historii są miliony. Wciąż ich przybywa. Jednak ten film powstał na bazie historii pewnej kobiety. Jest nią tegoroczna noblistka – Annie Ernaux. Napisała autobiograficzną książkę, w której opowiada o tytułowym „zdarzeniu”. Tak oto młoda studentka literatury francuskiej, doświadcza „zdarzenia”, z którym jak się okazuje została sama.
Problem nie jedynie w tym, że zostaje sama. Także w tym, że cały system działa przeciwko niej. Nie otrzymuje wsparcia systemowego, edukacji, ani nawet rzetelnej konsultacji lekarskiej. Wręcz przeciwnie – przez lekarza zostaje oszukana. Zamiast otrzymać zastrzyk wpływający na przerwanie ciąży, otrzymuje zastrzyk hormonalny, wspierający rozwój płodu. Jednak nie dowiaduje się tego od lekarza, który dokonał iniekcji.
Według lekarz który dokonał oszukanej iniekcji, rolą kobiety jest rodzenie dzieci i nie można na to wpływać. Jeśli ciąża jest, obowiązkiem kobiety jest jej donoszenie i poród. Pojawia się też wątek tego, że jeśli kobiecie chciało się seksu, to ciąża jest konsekwencją (czytaj – tak naprawdę kara) i należy sobie z tym poradzić (najlepiej samotnie).
Bardzo przypomina to lekarzy w Polsce, którzy zasłaniają się klauzulą sumienia – nie tylko w przypadku aborcji, także w przypadku nie-przepisywania środków antykoncepcyjnych czy też braku rzetelnych zaleceń dla osób pacjenckich. Opowieści o tym, że gdy kobiety w Polsce wybierały się do ginekologa po receptę na tzw. tabletkę dzień po, spotykały się w komentarzem, że jak im się seksu chciało, to teraz trzeba dalej nieść ten krzyż, nie są wcale rzadkie.
Zatem ewentualna ciążą ma być karą dla kobiety. Karą za pożądanie, podniecenie, chęć doświadczania przyjemności, bliskości czy realizację tzw. „obowiązku małżeńskiego” do którego tak nawołuje kościół. To ciekawe, że znacznie bardziej nawołuje w kierunku kobiet niż mężczyzn, przypadek?
O czym jest film „Zdarzyło się”?
Można w dużym skrócie napisać, że o aborcji. Jednak byłoby to uproszczenie. Film bowiem opowiada o życiu kobiet, polityce, patriarchacie, braku wolności oraz sprawczości. Przyglądamy się także podziemiu aborcyjnemu, które przecież również wtedy istniało. To nic nowego, że kobiety chcą decydować o swoim ciele.
Anne jako studentka dowiaduje się, że jest w ciąży, której nie planowała. Okazuje się, że ów nieplanowana ciąża, może mocno ograniczyć plany życiowe głównej bohaterki, z negatywnym wpływem na jej karierę zawodową w pakiecie. Problem jednak nie polega na tym. Głównym problemem jest to, że przerwanie ciąży jest karalne – zarówno dla osób w ciąży jak i dla lekarzy_ek, który przeprowadzają zabieg. Anne pozostaje zatem z dylematem co zrobić, czas ucieka, z o pomoc trudno.
Zatem jest to film o młodej kobiecie, aborcji, ucisku i systemowej opresji, cenzurze zawodu lekarskiego oraz patriarchalnego traktowania osób, poszukujących wsparcia w temacie przerywania ciąży. To także film o braku równości, braku możliwości samostanowienia oraz szacunku do decyzji, wyborów i ciał osób w ciąży.
Czy warto wybrać się na film „Zdarzyło się” do kina?
Zdecydowanie tak! Film jest stworzony w taki sposób, że ciche, ciemne pomieszczenie i brak zadań, które mogłyby nas odrywać od oglądania, bardzo sprzyja poczuciu klimatu tamtych czasów, jak również trudności z jakim zmaga się Anne.
Bardzo ważny jest także wątek relacji Anne z mężczyzną. To sytuacja, w której para osób uprawiała seks, na skutek czego pojawiła się nieplanowana ciąża, a w efekcie to Anne została z problemem. Zarówno w tej relacji, jak i w ramach korzystania z opieki zdrowotnej. Lekarze straszeni karą więzienia nie tylko zazwyczaj nie dokonywali zabiegów, a także dyscyplinowali swoje pacjentki wstydem i umoralnianiem, by „problem aborcji” więcej ich nie dotyczył w gabinetach.
To typowy przykład tego co się dzieje, kiedy działania dotyczące wolności, zaczynają być penalizowane. Największą cenę w takich sytuacjach płaci ta osoba, która najbardziej potrzebuje wsparcia.
Zwiastun filmu można zobaczyć na profilu YouTube AuroraFilmsPl:
Podziękowania dla Aurora Films
Dziękuję Aurora Films za możliwość zobaczenia filmu „Zdarzyło się” przedpremierowo oraz za udostępnienie zdjęć do napisania recenzji.
To film, który jest mi bardzo bliski ze względu na osoby z jakim pracuję w Wirtualnym Gabinecie Psychologicznym, jak i z powodu zainteresowania tematem samostanowienia, ciała i wolnonośni kobiet, jak i osób w ciąży. Myślę, że historia jaka poznajemy w tym filmie, z powodzeniem mogłaby się znaleźć w książkę napisanej przez Katarzynę Wężyk „Aborcja jest”.
historia przedstawiona w tym. filmie, podkreśla w jakim kierunku zmierza obecnie Polska, częściowo zreszta już będąc z podobnej sytuacji (tzw. „klauzula sumienia” na która powołują się lekarze, choć nie jest to etyczne, a aborcja nawet nie jest w Polsce penalizowana).
Zdecydowanie warto zainwestować czas w obejrzenie tego filmu.
