Międzynarodowy Dzień Praw Osób Pracujących Seksualnie, obchodzony 3 marca, podkreśla potrzebę zrozumienia i szacunku dla praw osób pracujących seksualnych na całym świecie. To okazja do refleksji nad wyzwaniami jakich doświadczają osoby w tej branży oraz wprowadzenia koniecznych zmian.
Kontekst historyczny
Międzynarodowy Dzień Praw Osób Pracujących Seksualnie został ustanowiony w celu podkreślenia znaczenia Praw Człowieka, również w odniesieniu do osób pracujących w branży seksualnej. Dzień ten ma korzenie w ruchu na rzecz praw pracowników seksualnych, który zyskał na znaczeniu w ostatnich dekadach. Jest to moment, w którym organizacje, aktywiści oraz osoby związane z branżą mogą łączyć siły w celu promowania zmian i ochrony swoich praw.
Historia tego ruchu jest głęboko zakorzeniona w walce przeciwko dyskryminacji, przemocy i stygmatyzacji, z jakimi na co dzień spotykają się osoby pracujące seksualnie. Aktywiści i organizacje broniące praw pracowników seksualnych, dążą do dekryminalizacji pracy seksualnej, poprawy dostępu do opieki zdrowotnej, zapewnienia bezpiecznych warunków pracy oraz ochrony przed wykorzystywaniem i przemocą. Zwracają także uwagę na potrzebę edukacji społecznej w celu zmiany negatywnych postaw i przesądów wobec osób pracujących w tej branży.
Ruch ten również podkreśla znaczenie partycypacji pracowników seksualnych w procesie tworzenia polityk, które ich dotyczą, argumentując, że „nic o nas bez nas” powinno być zasadą w podejmowaniu decyzji dotyczących pracy seksualnej. Działania te prowadzą do większej widoczności problemów i wyzwań, przed którymi stoją pracownicy seksualni, oraz do postulowania koniecznych zmian prawnych i społecznych na ich rzecz.
Bardzo ważna rozmowę na temat pracy seksualnej i jej postrzegania, można przeczytać w rozmowie Pauliny Januszewskiej (Krytyka Polityczna) z pracownicą seksualna Aleksandra Kluczyk: Niech żyją pracowniczki! Również te seksualne [rozmowa]
Ruch na rzecz praw osób pracujących seksualnie
Ruch na rzecz praw osób pracujących seksualnie, który przyczynił się do ustanowienia Międzynarodowego Dnia Praw Osób Pracujących Seksualnie nie ma jednej, uniwersalnej nazwy. To globalna sieć różnych organizacji, grup i aktywistów, która może być określana różnie w zależności od kraju i kontekstu.
Jednak ogólnie można się spotkać z terminami takimi jak „ruch na rzecz praw pracowników seksualnych” (Sex Workers’ Rights Movement) lub „ruch na rzecz dekryminalizacji pracy seksualnej”. W różnych regionach działają różne organizacje, ale wszystkie one dążą do wspólnych celów: poprawy warunków życia i pracy osób wykonujących pracę seksualną, dekryminalizacji pracy seksualnej, walki z dyskryminacją i zapewnienia dostępu do usług zdrowotnych i społecznych.
W ramach moich studiów seksuologicznych ponad dekadę temu, jeden z wykładowców również wspominał o istotności dekryminalizacji i legalizacji pracy seksualnej, również w rozumieniu rozliczeń fiskalnych.
Osoby pracujące seksualnie – wyzwania i stereotypy z jakimi się spotykają
Osoby pracujące w branży seksualnej spotykają się z różnorodnymi wyzwaniami i stereotypami, które mają wpływ na ich codzienne życie i warunki pracy. Niektóre z nich to:
- stygmatyzacja i marginalizacja: osoby pracujące seksualnie często doświadczają społecznej stygmatyzacji, która wynika z negatywnych postaw i fałszywych przekonań na temat pracy seksualnej. Stygmat ten może prowadzić do marginalizacji, izolacji oraz problemów z samopoczuciem i tożsamością.
- dyskryminacja prawna i społeczna: w wielu miejscach praca seksualna jest nielegalna lub znajduje się w szarej strefie prawnej, co utrudnia pracownikom seksualnym dostęp do sprawiedliwości i ochrony prawnej. Dyskryminacja ta może również utrudniać dostęp do innych zawodów, usług zdrowotnych, mieszkań czy edukacji.
- przemoc i wykorzystywanie: osoby pracujące seksualnie są często narażone na przemoc fizyczną, seksualną i emocjonalną, zarówno ze strony klientów, jak i organów ścigania, a także osób prywatnych. Brak odpowiednich ram prawnych i społecznej akceptacji zwiększa ich podatność na wykorzystywanie i utrudnia zgłaszanie przypadków przemocy.
- brak dostępu do opieki zdrowotnej: stygmatyzacja i dyskryminacja mogą utrudniać osobom pracującym seksualnie dostęp do odpowiedniej opieki zdrowotnej, w tym do usług związanych z seksualnością i reprodukcją, profilaktyką i leczeniem infekcji/chorób przenoszonych drogą płciową oraz wsparcia psychologicznego.
- stereotypy dotyczące moralności i ofiar: osoby pracujące seksualnie często są postrzegane przez pryzmat moralności, co prowadzi do fałszywego założenia, że wszystkie te osoby są ofiarami lub że praca seksualna jest zawsze związana z przymusem. Takie uproszczenia ignorują złożoność sytuacji życiowych osób pracujących seksualnie i fakt, że wielu z nich wybrało tę pracę z różnych powodów.
- brak reprezentacji i głosu: osoby pracujące seksualnie często są wykluczane z procesów decyzyjnych dotyczących polityki i praktyk, które bezpośrednio na nie wpływają. Brak reprezentacji utrudnia walkę o ich prawa i interesy.
Adresowanie tych wyzwań wymaga wspólnych działań na rzecz dekryminalizacji pracy seksualnej, edukacji społecznej, zmiany polityk i praktyk oraz zapewnienia wsparcia i zasobów dla osób pracujących seksualnie.
W rowie z pracownicą seksualną, Aleksandra Kluczyk dowiesz się więcej: Aleksandra „Kola” Kluczyk: Pracownice seksualne nie sprzedają swoich ciał, tylko usługę
Prawne ramy i reformy dotyczące osób pracujących seksualnie
Jednym z głównych celów Międzynarodowego Dnia Praw Osób Pracujących Seksualnie jest promowanie reform prawnych, które zapewniają większą ochronę i uznanie praw pracowników seksualnych. To obejmuje dążenie do dekryminalizacji pracy seksualnej, która jest kluczowa dla poprawy warunków życia i pracy osób w tej branży. Dekryminalizacja może również przyczynić się do zmniejszenia ryzyka przemocy, poprawy dostępu do opieki zdrowotnej i umożliwienia pracownikom seksualnym prowadzenia działalności gospodarczej w bezpiecznym i regulowanym środowisku.
Jednak postulatów jest więcej. Wszystkie maja na celu poprawę warunków życia i pracy osób pracujących seksualnie, jak i ochronę ich praw jako pracowników i obywateli. Te postulaty to:
- ochrona praw pracowniczych: osoby pracujące seksualnie domagają się uznania ich pracy za pracę jak każdą inną, z dostępem do praw pracowniczych, takich jak bezpieczeństwo i higiena pracy, ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, prawo do zrzeszania się i negocjacji zbiorowych.
- zapewnienie dostępu do usług zdrowotnych: zapewnienie łatwego dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych, w tym profilaktyki, diagnozy i leczenia infekcji/chorób przenoszonych drogą płciową, usług reprodukcyjnych i psychologicznych, bez obawy przed dyskryminacją czy represjami.
- prawo do prywatności i ochrony przed przemocą: osoby pracujące seksualnie domagają się ochrony przed wszelkimi formami przemocy, wykorzystywania i nękania, zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Postulują również ochronę swojej prywatności i danych osobowych.
- partycypacja w procesie decyzyjnym: osoby pracujące seksualnie chcą mieć możliwość udziału w kształtowaniu działań i praktyk, które ich dotyczą. Postulują o reprezentację i głos w debatach publicznych oraz procesach legislacyjnych.
- edukacja i zmiana postaw społecznych: dążenie do zmiany społecznych postaw wobec pracy seksualnej, zwalczanie stereotypów i dyskryminacji, oraz promowanie wiedzy na temat pracy seksualnej jako zawodu z prawami i obowiązkami.
- zapewnienie alternatywnych ścieżek zawodowych: dla tych pracowników seksualnych, którzy chcą zmienić zawód, ważne jest stworzenie możliwości edukacyjnych i zawodowych, które umożliwią im bezpieczne i skuteczne przejście do innych sektorów pracy.
Realizacja tych postulatów wymaga zaangażowania zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym, oraz współpracy między organizacjami które zrzeszają osoby pracujące seksualnie, instytucjami państwowymi, organizacjami pozarządowymi i społecznościami lokalnymi.
Działania i solidarność
Międzynarodowy Dzień Praw Osób Pracujących Seksualnie to również czas na działania solidarnościowe i edukacyjne. Organizacje na całym świecie organizują wydarzenia, kampanie i warsztaty mające na celu zwiększenie świadomości na temat sytuacji osób pracujących seksualnie i promowanie szacunku dla ich praw. Jest to okazja do podkreślenia znaczenia solidarności międzyludzkiej, empatii i wsparcia społecznego.
W Europie istnieje wiele organizacji, które zajmują się ochroną praw osób pracujących seksualnie i organizują różnego rodzaju działania – kampanie, warsztaty oraz wsparcie edukacyjne i prawne. Przykładowe z nich, to:
- International Committee on the Rights of Sex Workers in Europe (ICRSE): sieć europejskich organizacji pracowników seksualnych i ich sojuszników, które walczą o prawa i dobrostan pracowników seksualnych w Europie i na świecie. ICRSE prowadzi kampanie, organizuje szkolenia i zajmuje się badaniami dotyczącymi praw pracowników seksualnych.
- Tampep International Foundation: europejska sieć zajmująca się zdrowiem i prawami pracowników seksualnych, oferująca wsparcie, informacje i zasoby dotyczące zdrowia seksualnego, praw człowieka i polityki migracyjnej
- SWAN (Sex Workers’ Rights Advocacy Network): sieć organizacji z Europy Środkowej i Wschodniej oraz Azji Środkowej, która zajmuje się promowaniem praw człowieka pracowników seksualnych, w tym zdrowia, bezpieczeństwa i samostanowienia
- PION (Prostituertes Interesseorganisasjon i Norge): norweska organizacja reprezentująca interesy osób pracujących seksualnie, która zajmuje się szeroką gamą kwestii, od zdrowia i bezpieczeństwa po prawa pracownicze i kwestie prawne
- Aspasie (Szwajcaria): Organizacja zajmująca się promocją praw i zdrowia osób pracujących seksualnie w Genewie, oferująca wsparcie, edukację i usługi zdrowotne
- Hydra e.V. (Niemcy): organizacja oferująca wsparcie, doradztwo i informacje dla osób pracujących seksualnie, angażująca się w działania na rzecz zmiany polityki i poprawy praw osób pracujących seksualnie
- Strass (Syndicat du Travail Sexuel) (Francja): związek zawodowy osób pracujących seksualnie we Francji, który walczy o ich prawa, przeciwstawia się stygmatyzacji oraz promuje zdrowie i bezpieczeństwo.
Te organizacje reprezentują szeroki zakres działań i podejść, od lokalnych inicjatyw po ogólnoeuropejskie sieci. Wspólnym celem jest poprawa warunków życia i pracy osób pracujących seksualnie oraz walka o ich podmiotowość, godność i bezpieczeństwo.
Podsumowanie
Międzynarodowy Dzień Praw Osób Pracujących Seksualnie stanowi ważną okazję do zwrócenia uwagi na prawa i potrzeby osób pracujących w branży seksualnej. Jest to dzień, który przypomina o konieczności walki ze stygmatyzacją, dyskryminacją i przemocą, a także o potrzebie promowania reform prawnych i społecznych.