Temat seksualności od dawna nie jest mi obcy. Interesowałam się nim jako nastolatka, kiedy chciałam zrozumieć swoje ciało, a podczas studiów wybrałam seksuologię, jako jeden z dwuletnich modułów. Wówczas miałam styczność z fantastycznymi specjalistami z dziedziny.
O początkach
Wielokrotnie gdy tylko ta książka pojawiła się na rynku, słyszałam o seksualizacji młodzieży, o tym, że to podręcznik grzechu i rozpasania seksualnego, który przysporzy więcej problemów i patologii, niż możemy sobie wyobrażać.
Mam świadomość, że wszystko co dotyczy seksualności, jest w Polsce kontrowersyjne. Książka interesowała mnie od samego początku, bo jej wydanie zostało poprzedzone kampanią społeczną, w której wzięły udział osoby znane, różnych orientacji seksualnych, co nie jest bez znaczenia.
Wiele osób było zbulwersowanych tym, że książkę o seksie, napisała modelka. Zatem lęk przed tym, że zaprezentuje wszystko to, co dzieje się w podziemiu mody, na „zepsutym zachodzie” był bardzo duży. Pomijam, że lęk często wynika z niewiedzy lub stereotypów…I już te opinie wskazywały na to, że osoby, które tak ochoczo krytykowały książkę, nawet nie usiłowały dowiedzieć się na jej temat najmniejszych szczegółów. Pierwszym z nich jest ten, że Anja Rubik nie napisała tej książki.
Czego nie znajdziesz w tej książce?
Anja Rubik zebrała w tej książce specjalistów z różnych dziedzin, którzy wypowiadają się na tematy związane z seksualnością. Zatem nie znajdziemy w niej informacji o technikach seksualnych, o tym jak być bardziej sexy czy jak uwodzić. Nie znajdziemy tutaj także opisów fantazji seksualnych.
Nie znajdziemy, co ważne, nieprawdziwych informacji, które z tak ogromną łatwością znalazły się w podręczniku zaakceptowanym przez MEN.
O czym jest ta książka?
Gdybym miała napisać bardzo krótko, napisałabym, że jest to książka o szacunku, akceptacji, rozumieniu siebie i swojego ciała, jak i osób dookoła.
O tym jak funkcjonują hormony i dlaczego okres dojrzewania jest tak trudny. O tym dlaczego nastolatki, przed wyjściem do szkoły mogą być radosne, a po trzeciej lekcji, mogą stracić sens życia. To książka o tym, że każdy ma parwo odmawiać. To książka o tym, że to jako jednostka, decyduję o tym na ile pozwolę drugiej osobie zbliżyć się do mnie – psychicznie i fizycznie. Bo to moje prawo i moja decyzja, nikomu nie wolno w nie ingerować, namawiać mnie, przymuszać, zastraszać.
To książka w której kładzie się nacisk na odpowiedzialność – za siebie, kiedy podejmuje się pewne decyzje, jak i za tą drugą osobę. To książka, która prostym językiem opisuje świat seksualności i związanej z nim biologii oraz świata emocjonalnego, bez moralizowania, pouczania, zastraszania, pornografii, zachęcania do wczesnej inicjacji seksualnej (wręcz odwrotnie), a to wszystko oprawione bardzo rzetelnymi rozmowami i pięknymi zdjęciami.
Żałuję, że kiedy ja byłam nastolatką nie było takiej książki, nie było takiej kampanii społecznej, nie było tak łatwo dostępnych specjalistów jak teraz. I w zasadzie na tym mogłabym zakończyć recenzje, bo chyba nie ma lepszej rekomendacji. Jednak nie, nie odchodź jeszcze.
O seksie bez poczucia winy i wstydu
Dla niektórych to wątek mało ważny, jednak pracując z młodzieżą i osobami dorosłymi widzę, jak ważny jest to obszar w ich życiu. I co smutne, jak do niego podchodzą – jakby sam fakt, że są istotami seksualnymi, był powodem do wstydu, gorszym niż przestępstwo.
Manifestuje się to w tym, że mamy trudność w zastanawianiu się nad tym, jakie są nasze potrzeby, w rozmawianiu o tych potrzebach jak i o tym czego nie chcemy, w rozumieniu ukochanego i jego potrzeb, a przede wszystkim uważamy, że jest to temat, którego się nie porusza.
Wyobraź sobie, jeżeli z Twoim partnerem ciężko Ci o tym rozmawiać, czy z Twoim dzieckiem będzie Ci łatwiej? Jeżeli dziecko pewnych informacji nie otrzymuje w domu, nie ma w tym nic dziwnego, że zacznie szukać ich tam gdzie są – znajomi i internet. W jednym i w drugim przypadku, informacje jakie uzyska mogą być mocno przekłamane, o czym również przeczytamy w tej książce.
Nastolatki dotykają się, całują, poszukują przyjemności w byciu z drugim człowiekiem, masturbują się by lepiej poznać swoje ciało i rozładować napięcie seksualne. To wszystko już faktem, to się dzieje. Możemy udawać, że tego nie ma, jednak nie działa to tak, jak u dwulatka, który kiedy zasłania oczy i nikogo nie widzi, jest przekonany, że nikt nie widzi również jego. Udawanie, że czegoś nie ma, nie sprawia, że rzeczywiście przestaje to istnieć.
Niestety to co czytamy w książkach do „edukacji seksualnej” czy słyszymy w telewizji publicznej, to ogromny wysiłek środowisk prawicowo-katolickich, skierowanych na to, by udawać, że nie ma tematu, który dotyczy nas wszystkich. To bardzo niebezpieczne działanie – zakłamuje rzeczywistość, nie pozwala na rzetelne przygotowanie młodego człowieka do dorosłego życia, w którym dopowiada za siebie, swojego partnera i rodzinę. Usilne wprowadzanie pojęcia grzechu, jednoznacznie kojarzonego z seksem czy fizjologią sprawia, że może to położyć się cieniem na całe dorosłe życie seksualne i emocjonalne jednostki. A przecież bliskość z drugim człowiekiem, to jeden z najbardziej istotnych i potrzebnych obszarów ludzkiego życia.
Dlatego obszar seksualności, który mieści w sobie bardzo wiele, jest w Polsce bardzo politycznym tematem. Dlatego projekt Anji Rubik, był i jest bardzo potrzebny. Zarówno jakość jego realizacji, jak i cena książki sprawiają, że jest to naprawdę dostępna pozycja dla nastolatków oraz nauczycieli.
O fikcji i stereotypach
Książka porusza temat dojrzewania i miłości, odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych, prezerwatyw damskich, rękawiczek czy chusteczek lateksowych oraz chorób wenerycznych. To także książka o realności potrzeb, jak ta, że szesnastolatek może nie mieć ochoty na seks z nowo poznana osobą. To książka o tym, że kobiece ciało się zmienia, na skutek czego młode kobiety zaczynaja się garbić, by ukryć powiększające się piersi. To pozycja o tym, że nie ma optymalnego rozmiaru penisa, a orgazm nie ma nic wspólnego z jego długością czy grubością. To także pozycja o szacunku do siebie i swoich potrzeb, a zatem także o tym, że w każdym momencie można powiedzieć „nie”, i dotyczy to zarówno kobiet jak i mężczyzn.
Książka obala także jeden z najsilniejszych mitów, że mężczyzna zawsze jest gotowy na seks i ma na niego ochotę. Jak i ten, że kobieta jest bardziej bierna w łóżku.
Przede wszystkim jest to książka w której zawarta jest rzetelna wiedza, pozwalająca na budowanie poczucia własnej wartości, w tym trudnym okresie jakim jest dojrzewanie. Szczególnie, kiedy nastolatki nie mogą liczyć na wsparcie w tych tematach wśród najbliższych dorosłych.
Język książki
Ogromną zaletą tej pozycji jest język, jakim jest napisana. Zarówno Anja Rubik jak i wypowiadający się specjaliści, jak Kamila Ferenc, Hubert Sobecki, Agata Loewe, Natalia Skoczylas, Maciej Nazarewicz, dziewczyny ze Stowarzyszenia Mamy Głos, Joanna Skonieczna, Aleksandra Józefowska czy Alicja Długołęcka, używają języka, który nie jest wulgarny, a jednocześnie jest prosty. Nie ma nagromadzenia, często trudnych do zrozumienia, terminów medycznych, jednak nie ma też tych, które są zdziecinniałe, co jest częstym błędem wśród rodziców czy nauczycieli.
Ta książka pokazuje coś bardzo ważnego, że w sferze seksualności, nie ma złych, niewłaściwych czy głupich pytań. Jeżeli się one pojawiają, to oznacza, że są ważne dla osoby, która je zadaje.
Bardzo często, jak wyczytamy w tej książce, nie ma również jednoznacznych odpowiedzi, jednak za każdym pytanie pojawia się refleksja. Jednym z przykładów, jest odpowiedź Alicji Długołęckiej, na pytanie Anji o to, jak powinien przygotować się chłopak do swojego pierwszego razu, Alicja odpowiada:
„Pierwsze próby seksu warto podejmować z osobą, którą lubimy, akceptujemy i którą dobrze się czujemy. Ale żeby tak się stało, to musimy tę osobę dobrze poznać. Inicjacja seksualna to nie zawody, wiec ani presja kolegów, ani chęć sprawdzenia się nie są dobrymi doradcami. I niezmiernie stresują”.
Gdzie zachęta do seksu?
Wiele środowisk krytykowało książkę, wykazując, że jej główne zadanie to seksualizacja młodzieży i usiłowanie zepsucia „tym co zachodnie”. Jednak jeżeli mamy takie obawy, myślę, że szybko rozwieją je poniższe zdania:
„Jeśli dziewczyna rozbiera się przy chłopaku, to wcale nie oznacza, że jest gotowa na stosunek.”
„Dziewczyny decydują się na seks, bo myślą, że sypiając z chłopakiem, będą przez niego bardziej akceptowane – ale to tak nie działa.”
„Masturbacja to… czerpanie przyjemności ze swojego ciała… warto jednak pamiętać, że jak wszytko inne, masturbacja w nadmiarze szkodzi, dlatego trzeba do niej podchodzić z głową.”
Książka nie tylko dla młodzieży
Tak, to nie tylko książka dla młodych osób, lecz również dla nauczycieli i rodziców. Nie tylko dlatego, że mogą dowiedzieć się czegoś nowego lecz przede wszystkim zagłębić się w temat tolerancji i orientacji seksualnej, który jest wyjątkowo nierzetelnie przedstawiany w Polsce.
W książce zachęca się nastolatki do poznawania siebie, ponieważ „tylko my sami jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie, kim jesteśmy”. Dlatego to ważne, by rozumieć gospodarkę hormonalną, która się zmienia w czasie dojrzewania, wiedzieć jak zbudowane jest ciało, wiedzieć co nas podnieca, jakie są nasze potrzeby, pragnienia czy fantazje, a czego się obawiamy.
Samoświadomość, to jeden z głównych czynników budowania poczucia własnej wartości, zatem w sferze seksualności, jest to szczególnie ważny element. Gdybyśmy większy nacisk kładli na zrozumienie, zamiast krytykę i ocenianie, coming out byłby dla wielu osób znacznie łatwiejszy.
Jako osoba pracująca z osobami LGBT+ oraz ich rodzinami wiem, że jak trudne jest to doświadczenie, kiedy lęk przed odrzuceniem i oceną sprawia, że nie rozmawiamy o własnej orientacji z rodzicami. A przecież rodzina, to osoby najbliższe.
#sexedpl – podręcznik do edukacji seksualnej dla młodzieży i ich rodziców
To książka, która jasno ukazuje aktualne problemy i trudności z jakimi zmaga się młodzież. Uzupełnia luki systemowe, które nie pozwlają na zyskanie rzetelnej wiedzy. Pozwala lepiej zrozumieć siebie, poprzez zyskanie wiedzy o tym, jak funkcjonuje ciało, jakie reakcje emocjonalne mogą się pojawić i jak sobie z nimi radzić czy jak zbudowane są narządy płciowe.
Tego wszystkiego, najcześciej młody człowiek nie dowie się od rodziców, ze szkoły ani od rówieśników, a już na pewno nie dowie się tego z filmów porno, które są najłatwiej dostępne.
To książka opracowana z ekspertami-praktykami, zaprojektowana dla osób młodych, odpowiadająca na bieżące pytania i obawy. Ponadto znajdziemy w książce odnośniki do wielu wartościowych materiałów, punktów w których możemy zbadać się na HIV czy obecność innych chorób, a także miejsc w sieci, w których zyskamy merytoryczną pomoc z dziedziny lub prawną w sytuacji nadużycia.