9 marca obchodzimy Polski Dzień Osób Niebinarnych. Co to oznacz aby osoba niebinarną? Z jakimi trudnościami mogą spotykać się takie osoby? Jak niebianronśc wiąże się z ludzką różnorodnością?
Po co obchodzimy Polski Dzień Osób Niebinarnych?
W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, corocznie 9 marca, obchodzony jest Dzień Osób Niebinarnych. Jest to ważna okazja do zwrócenia uwagi na wyzwania, z jakimi borykają się osoby nieidentyfikujące się z tradycyjnym podziałem na płeć męską i żeńską. Dzień ten jest dobrym pretekstem do refleksji na temat tożsamości i różnorodności. Stanowi także dobry moment do refleksji nas społeczną i prawną akceptacją różnorodności płciowej oraz promuje większą wiedzę i zrozumienie dla osób niebinarnych.
Więcej na temat różnorodności dowiesz się słuchając podcastu z moim gościnnym udziałem:
Znaczenie i cel Polskiego Dnia Osób Niebinarnych
Polski Dzień Osób Niebinarnych ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat istnienia i potrzeb osób, które nie identyfikują się z tradycyjnym systemem dwupłciowości (kobieta, mężczyzna).
Jest to czas, aby podkreślić, że tożsamości płciowe są różnorodne i że każda osoba zasługuje na szacunek, akceptację i równość. Niezależnie od swojej tożsamości płciowej czy orientacji psychoseksualnej lub romantycznej. Dzień ten zachęca do dialogu, edukacji i przeciwdziałania dyskryminacji oraz przemocy, pojawiającej się na tle dyskryminacji.
Wyzwania osób niebinarnych w Polsce
Osoby niebinarne w Polsce, podobnie jak w wielu innych miejscach na świecie, napotykają różne wyzwania wynikające zarówno z braku społecznej akceptacji, jak i niedoskonałości prawnych. Oto kilka konkretnych przykładów:
- brak prawnej możliwości uznania tożsamości: w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, brakuje prawnej możliwości uznania tożsamości płciowej dla osób niebinarnych. To oznacza, że osoby te nie mogą oficjalnie zmienić swojego statusu płciowego na dokumentach, co prowadzi do codziennych trudności i dyskryminacji.
- stygmatyzacja i dyskryminacja: osoby niebinarne często spotykają się ze stygmatyzacją, niezrozumieniem i dyskryminacją w życiu codziennym, w pracy, w szkole, a nawet w domu. Może to prowadzić do izolacji, depresji i innych trudności zdrowotnych, a także głębokiego cierpienia.
- dostęp do opieki zdrowotnej: wiele osób niebinarnych doświadcza trudności w dostępie do odpowiedniej opieki zdrowotnej, szczególnie w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz opieki psychologicznej i psychiatrycznej. Mogą napotykać na niezrozumienie lub wrogość ze strony personelu medycznego.
- przemoc i nękanie: osoby niebinarne są narażone na przemoc fizyczną, seksualną oraz psychiczną. Mogą to być zarówno ataki słowne, jak i fizyczne, w przestrzeni publicznej, jak i w internecie.
- edukacja i świadomość: brak systemowej edukacji i świadomości na temat różnorodności płciowej wśród ogólnej populacji prowadzi do niezrozumienia i uprzedzeń. Osoby niebinarne często stają się niewidzialne lub niezrozumiane w społecznych dyskursach na temat płci i tożsamości. To kolejny w przykładów dlaczego tak bardzo potrzebujemy rzetelnej, systemowej edukacji seksualnej.
- wsparcie społeczne: brak wsparcia społecznego, zarówno ze strony rodzin, jak i instytucji, jest poważnym problemem dla wielu osób niebinarnych. Może to prowadzić do uczucia izolacji i samotności.
Adresowanie tych wyzwań wymaga kompleksowych działań, w tym edukacji społecznej, zmian prawnych oraz zapewnienia dostępu do bezpiecznej opieki zdrowotnej oraz wsparcia.
Działania i inicjatywy
W Polsce organizacje społeczne i grupy wsparcia prowadzą różnorodne działania mające na celu wsparcie osób niebinarnych i promowanie ich praw. Organizowane są warsztaty, spotkania edukacyjne, kampanie społeczne i kulturalne mające na celu zwiększenie widoczności osób niebinarnych oraz walkę ze stygmatyzacją. Ważne jest również działanie na rzecz zmian prawnych, które umożliwią osobom niebinarnym oficjalne uznawanie ich tożsamości płciowej.
W Polsce istnieje kilka organizacji, które wspierają osoby niebinarne, oferując im różnorodne formy pomocy, od wsparcia prawno-społecznego po edukacyjne i psychologiczne. Należą do nich:
- Kampania Przeciw Homofobii (KPH): jedna z największych organizacji działających na rzecz praw osób LGBT+ w Polsce, która oferuje wsparcie również osobom niebinarnym. KPH prowadzi działania edukacyjne, wspiera walkę z dyskryminacją i pomaga w dostępie do odpowiednich usług.
- Lambda Warszawa: organizacja oferuje wsparcie psychologiczne, prawne i informacyjne dla społeczności LGBT+, w tym osób niebinarnych. Lambda Warszawa prowadzi też grupy wsparcia i spotkania edukacyjne.
- Trans-Fuzja: fundacja Trans-Fuzja skupia się na wsparciu osób transpłciowych, w tym osób niebinarnych. Oferuje doradztwo, wsparcie psychologiczne oraz pomoc w zakresie zmiany dokumentów i dostępu do opieki zdrowotnej.
- Miłość Nie Wyklucza (MNW): organizacja działająca na rzecz równości małżeńskiej i rodzicielskiej osób LGBT+ w Polsce, wspierając jednocześnie osoby niebinarne poprzez działania edukacyjne i społeczne.
- Stowarzyszenie Tęczówka: działa na rzecz osób LGBT+ w mniejszych miastach i na wsiach. Stowarzyszenie oferuje wsparcie, organizuje spotkania i warsztaty, a także prowadzi działania na rzecz zwiększenia widoczności osób niebinarnych.
- Grupa Stonewall: grupa osób aktywistycznych, działających na rzecz praw osób LGBT+, w tym osób niebinarnych, oferująca wsparcie, edukację i organizująca wydarzenia.
Warto dodać, że wiele z tych organizacji prowadzi aktywne profile w mediach społecznościowych, gdzie można znaleźć aktualne informacje o ich działaniach oraz skontaktować się bezpośrednio. Ponadto, osoby niebinarne w Polsce mogą szukać wsparcia w lokalnych centrach wsparcia LGBT+ oraz grupach wsparcia online.
Jak można wspierać osoby niebinarne?
Wspieranie osób niebinarnych zaczyna się od zrozumienia i akceptacji. Ważne jest, aby słuchać doświadczeń osób niebinarnych, używać preferowanych przez nie zaimków i imion/form imion, oraz przeciwstawiać się wszelkim formom dyskryminacji. Edukacja i samodoskonalenie w zakresie różnorodności płciowej to kluczowe kroki w kierunku bardziej inkluzywnego społeczeństwa.
Więcej na ten temat dowiesz się słuchając odcinka podcastu SexTaśma, w którym wypowiada się Łukasz:
Podsumowanie
Polski Dzień Osób Niebinarnych to ważna okazja do podkreślenia, że każdy ma prawo do bycia sobą, bez obawy przed dyskryminacją czy wykluczeniem. Jest to dzień, który przypomina o potrzebie budowania społeczeństwa, w którym każdy może czuć się bezpiecznie i akceptowany, niezależnie od tożsamości płciowej. Poprzez edukację, otwartość i wsparcie możemy wspólnie pracować na rzecz bardziej zrozumiałego i akceptującego świata.
