Przedstawienie różnorodnych reprezentacji kobiet w mediach i sztuce, znacząco wpływają na ich postrzeganie siebie, zdrowie psychiczne i aspiracje zawodowe. Badania pokazują, że docenienie tej różnorodności wspiera pewność siebie i dążenie kobiet do sukcesu w edukacji i karierze.
Różnorodność reprezentacji kobiet
Różnorodność w przedstawianiu kobiet w mediach i sztuce odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu samooceny i zdrowia psychicznego. Ma wpływ także na budowanie przekonania o własnych możliwościach i zdolności do osiągania sukcesów. Kiedy kobiety widzą różnorodną reprezentację kobiet – osób o różnych rasach, rozmiarach ciała, wieku i tożsamościach – mogą identyfikować się z przedstawionymi sylwetkami. To wzmacnia ich poczucie własnej wartości i zwiększa aspiracje. Tego typu różnorodna i pozytywna reprezentacja, może przełamywać ograniczające stereotypy. Ich pielęgnowanie zaniża oczekiwania co do własnych zdolności i szans na sukces.
Badania pokazują, że stereotypowe, jednowymiarowe przedstawienie kobiet w mediach może prowadzić do zaniżonej samooceny i ograniczać ambicje zawodowe. Natomiast różnorodne i realistyczne reprezentacje sprzyjają pewności siebie i motywacji do dążenia do wyższych celów. Widząc kobiety podobne do siebie w rolach przywódczych, naukowych, przedsiębiorczych czy artystycznych, wiara w siebie i osiągnięcie sukcesu wzrasta. To przekłada się na większą chęć podejmowania wyzwań edukacyjnych, aplikowania na wysokie stanowiska oraz rozwijania swoich umiejętności.
Warto zauważyć, że różnorodne przedstawienia kobiet nie tylko podnoszą ich aspiracje. Mają również potencjał do zmiany norm kulturowych i społecznych dotyczących tego, co jest postrzegane jako „możliwe” dla kobiet. Gdy media i sztuka ukazują kobiety jako pełnoprawne uczestniczki różnych sfer życia, przyczyniają się do tworzenia inkluzywnego i sprawiedliwego społeczeństwa.
Docenienie tej różnorodności jest kluczowe. Nie tylko dla indywidualnego rozwoju kobiet, a także dla promowania równości płci i eliminacji barier strukturalnych, które są ograniczające w dążeniu do sukcesu.
Na moim blogu znajdziesz również tekst Kobiety w sztuce – perspektywa psychologiczna i seksuologiczna
Stereotypy płciowe i reprezentacje w mediach
Badania sugerują, że różnorodne i pozytywne przedstawienie kobiet w mediach, wpływa na to jak siebie postrzegają i do czego aspirują. Według badań Mastro i Behm-Morawitz, gdy kobiety widzą różnorodną reprezentację kobiet w bardziej złożonych i różnorodnych rolach – liderki, naukowczynie, inżynierki czy przedsiębiorczynie – są bardziej skłonne wierzyć we własne możliwości, osiągnięcia.
Przeciwieństwem są stereotypowe przedstawienia kobiet jako pasywnych, skupionych na wyglądzie czy stereotypowo przypisanym kobietom rolach. Ten sposób przedstawiania kobiet może ograniczać ich postrzeganie siebie w kontekście kariery i edukacji.
Różnorodność reprezentacji rasowej a pewność siebie i aspiracje zawodowe
Badanie Zhang, Schmader i Hall (2019) wykazało, że różnorodna reprezentacja rasowa w mediach ma pozytywny wpływ na pewność siebie i aspiracje zawodowe kobiet z mniejszości etnicznych. Kobiety widzące siebie i inne kobiety z ich grupy etnicznej w roli przywódczyń, naukowczyń czy na wysokich stanowiskach zawodowych, częściej deklarują chęć do podejmowania wyzwań edukacyjnych i zawodowych.
Badanie to sugeruje, że różnorodne reprezentacje rasowe w mediach mogą przeciwdziałać stereotypom i sprzyjać dążeniu do sukcesu. Zatem jest to bardzo wspierające i rozwojowe, kiedy sylwetka kobiet, nie zamyka się jedynie w wąskim kanonie – biała, młoda, szczupła.
Różnorodność ról społecznych i zawodowych a ambicje edukacyjne i kariera
Badania Cheryan, Siy, Vichayapai, Drury i Kim (2011) pokazują, że obecność pozytywnych ról reprezentujących różnorodność płciową i rasową, wpływa na zwiększenie aspiracji edukacyjnych i zawodowych wśród kobiet.
Kiedy kobiety widzą inne kobiety, które osiągnęły sukces w dziedzinach zdominowanych przez mężczyzn, takich jak STEM (nauki ścisłe, technologia, inżynieria, matematyka), są bardziej zmotywowane do podejmowania wyzwań w tych dziedzinach. Odznaczają się większą wiara w siebie i w sukces zarówno edukacyjny i zawodowy na tych polach.
To między innymi dlatego takie programy, jak „Dziewczyny do nauki!” i podobne mają ogromne znaczenie. Dzięki tym programom pokazujemy kobiety poza stereotypowo przypisanym im rolom. Jednak jest to niewystarczające – konieczne jest pokazywanie tych ról znacznie szerzej, również w kulturze, sztuce i popkulturze. To nie może bazować jedynie na programach rządkowych, konieczne jest przeniesienie tego obrazu kobiet do mainstreamu.
Ekspozycja kobiet i jej wpływ na ambicje i przywództwo
Badanie Dasgupta i Asgari (2004) pokazuje, że kobiety eksponowane na obraz kobiet liderek i mentorek, częściej deklarowały chęć dążenia do wysokich stanowisk zawodowych. Ekspozycja na różnorodne role kobiet w przywództwie, może przeciwdziałać stereotypowemu podejściu do możliwości kobiet, zwiększać pewność siebie w realizacji zawodowej.
Ma to ogromne znaczenie dla osób młodych. Taka ekspozycja sylwetki kobiet dla dziewczynek czy młodych kobiet rozwija potencjał, a nie bariery w myśleniu o sobie.
Rola różnorodności w przełamywaniu barier
Różnorodne i pozytywne przedstawienia kobiet w mediach mają kluczowe znaczenie dla kształtowania aspiracji zawodowych, edukacyjnych i przywódczych. Kiedy kobiety są przedstawiane w taki sposób, mogą rozwijać wyższe poczucie własnej wartości, zwiększać aspiracje, osiągać sukcesy. Dla społeczeństwa, które dąży do równości płci i większej inkluzywności, to konieczne.
Promowanie różnorodności w przedstawianiu kobiet w mediach, sztuce, kulturze, popkulturze jest kluczowe dla zdrowia psychicznego. Jak również dla rozwoju osobistego, aspiracji, pewności siebie, poczucia własnej wartości i dążenia do sukcesu zawodowego i edukacyjnego.
Wspieranie dzieł sztuki i mediów, pokazujących kobiety w autentyczny, różnorodny sposób, jest niezbędne dla tworzenia inkluzywnej i sprawiedliwej społeczności. Społeczności w której wszystkie kobiety mogą korzystać w pełni ze swojego potencjału.
Bibliografia
- Mastro, D., & Behm-Morawitz, E. (2005). „Latino Representation on Primetime Television.” Journal of Broadcasting & Electronic Media.
- Zhang, S., Schmader, T., & Hall, W. M. (2019). „Stereotypes of the STEM Fields and Gender Roles: Effects on Self-concept in Women.” Journal of Experimental Social Psychology.
- Cheryan, S., Siy, J. O., Vichayapai, M., Drury, B. J., & Kim, S. (2011). „Do Female and Male Role Models Who Embody STEM Stereotypes Hinder Women’s Anticipated Success in STEM?” Social Psychological and Personality Science.
- Dasgupta, N., & Asgari, S. (2004). „Seeing is Believing: Exposure to Counterstereotypic Women Leaders and its Effect on the Malleability of Automatic Gender Stereotyping.” Journal of Experimental Social Psychology.
