Żałoba to naturalny proces emocjonalny. Może towarzyszyć zarówno stracie osoby jak i zwierzęcia. Intensywność i przeżywanie tego stanu zależy od wielu czynników, jednak łączą je pewne podobieństwa oraz dzielą różnice. Jakie i dlaczego? Dowiedz się!
Przeżywanie żałoby
Ludzie przeżywają żałobę zarówno po stracie zwierzęcia, jak i bliskiej osoby. Jednak to w jaki sposób przezywają żałobę, może się różnić. Ma na to wpływ wiele czynników, jak chociażby więź emocjonalna, okoliczności straty oraz akceptacja i wsparcie społeczne.
Ważne jest jednak to, że nie da się wartościowa jednej i drugiej straty. nie można powiedzieć, że po stracie człowieka, przechodzi się żałobę bardziej intensywnie, trudniej lub dłużej. Nie są tak proste zależności, jak być może wielu z nas by oczekiwało.
Żałoba po stracie zwierzęcia – kilka ważnych obszarów
Intensywność odczuwanych emocji
Badania wykazały, że żałoba po stracie zwierzęcia może być równie intensywna jak żałoba po stracie bliskiej osoby. W zasadzie dla człowieka, jeśli chodzi o przeżywanie emocjonalne, może bnie być różnicy między strata zwierzęcia, a człowieka.
Zwierzęta często pełnią rolę towarzyszy, a ich strata może prowadzić do głębokiego smutku, depresji i poczucia pustki (Adams, Bonnett, & Meek, 2000). W okresie pandemii, na skutek pogłębiającej się samotności wiele osób zdecydowało się na adopcję zwierząt ze schronisk. To pokazuje jak bardzo zwierzęta wypełniają nam lukę związaną z niewystarczającymi kontaktami społecznymi.
Często zwierzęta stają się również ważnymi istotami żywymi w życiu, bo być może jedynymi, z którymi mamy kontakt fizyczny. Jak wiemy z innych badań, dotyk ma ogromny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka. Więcej na ten temat powiedziałam w audycji radiowej Polskiego Radia Czwórka.
Społeczne wsparcie
Żałoba po stracie zwierzęcia może być trudniejsza do przeżycia z powodu mniejszego wsparcia społecznego. Ludzie często nie zdają sobie sprawy z intensywności takiej straty, co może prowadzić do poczucia izolacji u osoby przeżywającej żałobę (Quackenbush & Glickman, 1984).
Wiele osób bagatelizuje przezywanie żałoby po stracie zwierzęcia, mówiąc swoim bliskim czy znajomym, że to nie jest tak dramatyczna sytuacja, bo „co by było, gdyby zmarł ci ktoś bliski?!”. Podczas gdy dla osób, które są w emocjonalnej wiezie ze zwierzęciem, jest to strata właśnie kogoś bliskiego.
Wbrew pozorom nie dotyczy to tylko dzieci. Wielu dorosłych czuję sile silnie związana ze zwierzęta,i, którymi się opiekuje. To dowód na to, jak silnie emocjonalni jesteśmy jako gatunek i jak ważne są dla nas relacje.
Proces żałoby
Proces żałoby po stracie zwierzęcia może obejmować etapy podobne do tych przeżywanych po stracie człowieka, takie jak zaprzeczenie, gniew, negocjacje, depresja i akceptacja (Kubler-Ross, 1969). Warto jednak pamietać, że zachodzą one, jak kiedyś myślano liniowo. Mogą pojawiać się w innej kolejności, przechodzić jeden w drugi, możemy także ponownie przeżywać tę samą fazę żałoby.
Żałoba po stracie człowieka
Więź emocjonalna
Żałoba po stracie bliskiej osoby, takiej jak członek rodziny czy przyjaciel, jest głęboko związana z więzią emocjonalną i wspólnymi przeżyciami. Intensywność żałoby może być bardzo wysoka, zwłaszcza jeśli relacja była bliska i trwała przez długi czas (Stroebe & Schut, 1999).
I tutaj jest to bardzo zbliżone do tego, jak możemy przeżywać żałobę po stracie zwierzęcia. To nie oznacza, ze człowieka cenimy „tak nisko” jak zwierze, to oznacza, że istota żywa, niezależnie czy ludzka czy tez nie, może być dla nas bliska. Jesteśmy zdolni do odczuwania emocji wobec ludzkich zwierząt i nie-ludzkich zwierząt (mówiąc językiem biologii).
Społeczne wsparcie
Wsparcie społeczne po stracie bliskiej osoby jest zazwyczaj bardziej rozbudowane. Rytuały żałobne, takie jak pogrzeby, oraz wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół pomagają osobom przeżywającym żałobę przetrwać trudny okres (Neimeyer & Burke, 2012).
Jest w nas więcej zrozumienia, wobec osoby, która przezywa żałobę po stracie osoby, niż wobec osoby, która przeżywa żałobę po stracie zwierzęcia. Nie ma to żadnego logicznego uzasadnienia, jednak tak jest. Wiele osób obrusza się, gdy podejmowany jest temat żałoby po stracie zwierzęcia. Niepotrerzbnie, bo możliwość odczuwania żałoby po stracie zwierzęcia pokazuje jedną z cech człowieka – zdolność do czucia na bardzo głębokim poziomie
Różnice kulturowe
Proces żałoby po stracie człowieka jest silnie uwarunkowany kulturowo. W różnych kulturach istnieją różne rytuały, obrzędy i sposoby radzenia sobie z żałobą, które wpływają na to, jak ludzie przeżywają stratę (Rosenblatt, 2001).
Podobieństwa i różnice w przeżywaniu żałoby
Podobieństwa
Zarówno żałoba po stracie zwierzęcia, jak i człowieka, może obejmować intensywne emocje, poczucie pustki i potrzebę wsparcia. Proces żałoby może obejmować podobne etapy i mechanizmy przezywania tej straty (Packman, Carmack, & Ronen, 2012).
Różnice
Główne różnice dotyczą społecznego wsparcia i uznania straty. Strata bliskiego człowieka jest zazwyczaj bardziej akceptowana społecznie, co może prowadzić do większego wsparcia w procesie żałoby oraz współczucia i zrozumienia.
Z kolei strata zwierzęcia może być mniej uznawana, co może prowadzić do poczucia izolacji i niedoceniania intensywności przeżywanych emocji (Quackenbush & Glickman, 1984). Wiele osób doświadcza umniejszania, braku zrozumienia oraz akceptacji, w sytuacji przeżywania żałoby po stracie zwierzęcia. Nie sprzyja to budowaniu bliskich, wspierających relacji.
to oczywiste, ze każdy z nas może przeżywać żałobę inaczej, jednak nikt z nas nie ma prawo wartościować tego, jak inna osoba przechodzi przezeń proces. Każdy z nas jest inny, ma inne doświadczenia i to co może nas wspierać w tak trudnej sytuacji, to okazywanie akceptacji i wsparcia, nie umniejszania tego, co czujemy.
Żałoba po stracie. Podsumowanie
Żałoba po stracie zwierzęcia i człowieka może mieć wiele podobieństw, istnieją również istotne różnice wynikające z poziomu wsparcia społecznego i uznania straty. Badania pokazują, że obie formy żałoby mogą być bardzo intensywne i wymagają odpowiedniego wsparcia. Ważne jest, aby zrozumieć i uznać różnorodność przeżywanych emocji oraz wspierać osoby w żałobie, niezależnie od tego, kogo straciły.
Może się zdarzyć, że nie będzie to dla nas bardzo trudne doz rozumienia, że ktoś może silnie przeżywać żałobę po stracie zwierzęcia. nie ma w tym nic złego. Warto jednak pamiętać, że żeby wspierać niekoniecznie trzeba rozumieć. Natomiast warto włączyć współczucie i empatię.
Więcej na temat współczucia, dowiesz się z tych artykułów:
Bibliografia
- Adams, C., Bonnett, B., & Meek, A. (2000). Predictors of grief following the death of a pet. Anthrozoös, 13(4), 182-192.
- Quackenbush, J. E., & Glickman, L. T. (1984). Pet loss and bereavement: Causes and implications for health. Journal of American Veterinary Medical Association, 184(5), 658-661.
- Packman, W., Carmack, B. J., & Ronen, R. (2012). Therapeutic implications of continuing bonds expressions following the death of a pet. Omega: Journal of Death and Dying, 64(4), 335-356.
- Kubler-Ross, E. (1969). On Death and Dying. Macmillan.
- Stroebe, M., & Schut, H. (1999). The dual process model of coping with bereavement: Rationale and description. Death Studies, 23(3), 197-224.
- Neimeyer, R. A., & Burke, L. A. (2012). Complicated grief and the reconstruction of meaning: Conceptual and empirical contributions to a cognitive-constructivist model. Clinical Psychology: Science and Practice, 19(3), 305-314.
- Rosenblatt, P. C. (2001). A social constructionist perspective on cultural differences in grief. Handbook of Bereavement Research, 285-300.
