Dorastanie to trudny czas dla dzieci i ich rodziców. W kraju, w którym nie ma systemowej edukacji seksualnej, ten czas staje się jeszcze trudniejszy. Co oferuje rodzicom przewodnik dla rodziców SEXEDPL?
Przewodnik dla rodziców miał premierę 1 czerwca 2022 roku. Książka została wydawana w ramach współpracy Wydawnictwa W.A.B. oraz założonej przez Anję Rubik Fundacji SEXEDPL.
Edukacja seksualna w Polsce
Anja Rubik już od lat dba o to, żeby w Polsce istniała edukacja seksualna. Sama wspominała o tym, jak ważny był to dla niej temat w okresie dorastania, a w wywiadach wspomina, że seks pełni bardzo ważną rolę w jej życiu. Jednak nie otrzymała edukacji seksualnej ani w szkole, ani w wystarczająco otwartej formie od rodziców. Choć jak sama wspomina, w domu mogła na te tematy rozmawiać z Mamą.
Mama Anja Rubik po przeczytaniu tego przewodnika dla rodziców powiedziała, że chciałaby przeczytać tę książkę, kiedy Anja była dzieckiem. To by wiele ułatwiło im obu.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego:
- 81% rodziców chce wiedzieć więcej o tym, jak rozmawiać z dzieckiem o seksualności
- 45% rodziców przyznaje, że ma wiedzy odnośnie tego ile dziecko w danym wieku powinno wiedzieć
- 44% rodziców zauważa skrępowanie dziecka i nie potrafi sobie z nim poradzić
W 2018 roku została wydana pierwsza książka Anja Rubik „#SEXEDPL. ROZMOWY ANJI RUBIK O DOJRZEWANIU, MIŁOŚCI I SEKSIE„ też ramach współpracy SEXEDPL z Wydawnictwem W.A.B. Ta pozycja była skierowana do nastolatków i osób we wczesnej fazie dorosłości.
Recenzje tej książki przeczytasz tutaj: „#SEXEDPL. Rozmowy Anji Rubik o dojrzewaniu, miłości i seksie” – oczami psychologa.
Anja Rubik o Przewodniku dla rodziców SEXEDPL
Pozycja o której wspominam dzisiaj, to przodownik dla rodziców. To oni są tym razem grupą do której kieruje się tę książkę, choć śmiało można powiedzieć, że nie tylko. „Sexedpl. Dorastanie w miłości, bezpieczeństwie i zrozumieniu. Przewodnik dla rodziców” – to książka, którą polecam wszystkim osobom pracującym z dziećmi. Niezależnie od tego czy dotyczy to działań oświatowych czy jakichkolwiek innych.
Anja Rubik o rodzicielstwie i edukacji seksualnej w roli rodzica pisze tak:
„Nikt nikogo nie uczy, jak być rodzicem. W rolę mamy, czy taty trzeba wejść niejako z marszu, a potem na własną rękę szukać dróg w świecie pełnym stereotypów, uprzedzeń i sprzecznych informacji. A jednocześnie radzić sobie z codziennością w domu, w którym dzieci zmagają się ze swoją rozwijającą się seksualnością, uczą się swoich granic i budują poczucie własnej wartości.”
Anja Rubik, Materiały prasowe dotyczące książki
I ja się bardzo z tym zgadzam. Wielokrotnie słyszałam od rodziców „nikt mi nie powiedział, co robić w takiej sytuacji”, „nikt mnie nie nauczył, jak o tym rozmawiać”, „nikt nie powiedział, że rozmawianie o tym, jest tak ważne”. Słyszałam setki jeśli nie tysiące takich zdań wypowiedzianych przez rodziców, którzy czuli się bezradnie – bo chcieli wiedzieć, jednak czuli się pogubieni, mieli poczucie, że nie mają pod ręką rzetelnego źródła wiedzy. Mieli również świadomość, że brak tej wiedzy ma wpływ na ich dzieci, a także relacji dziecko – rodzic.
Przewodnik dla rodziców SEXEDPL – co w tej książce znajdzie każdy rodzic?
Książka „SEXEDPL. Dorastanie w miłości, bezpieczeństwie i zrozumieniu. Przewodnik dla rodziców” powstała by wspierać dorosłych, którzy chcą świadomie edukować i wspierać swoje dzieci. Tak jak już pisałam wcześniej, według mnie jest to książka nie tylko dla rodziców. To publikacja dla wszystkich dorosłych, którzy mają styczność z dziećmi i nastolatkami.
Towarzyszenie dziecku, a potem nastolatkowi, szczególnie w bliskiej relacji bardzo często wiąże się z dotykaniem tematów które dla nich są trudne. Im bardziej my, dorośli jesteśmy uzbrojeni w wiedzę, tym większe źródło wsparcia dla nich stanowimy. Ta publikacja pozwala zrozumieć wszystkie fazy rozwojowe człowieka, zgodnie z obowiązującymi standardami edukacji seksualnej. Jednak ogromnym uproszeniem byłoby napisanie, że w w tej książce poruszane są jedynie tematy wiązane z ciałem.
Owszem mamy uwidoczniony rozwój dziecka pod tym względem – zmiany zachodzące w ciele dziecka dojrzewającego czy też osób transpłciowych w trakcie terapii hormonalnej. Jednak czytelnik tej książki otrzymuje znacznie więcej – wiedzę na temat rozwoju emocjonalnego, psychicznego, seksualnego (a to oznacza rozwój na wielu obszarach, nie jedynie w obszarze ciała), praw człowieka, stereotypów oraz tematów owianych tabu przez wcześniejsze pokolenia i system polityczny.
Podział faz rozwojowych w przewodniku dla rodziców SEXEDPL
Książka jest nazwana przewodnikiem i myślę, że to bardzo trafne określenie. Każda faza rozwojowa to zapis rozmowy rodziców z wybranymi specjalistkami czy specjalistą. Osoby, który wypowiadały się ekspercko w książce to:
- Basia Baran– psycholożka i seksuolożka; @barbara.e.baran
- Alicja Długołęcka – pedagożka, doktor nauk humanistycznych i edukatorka seksualna; @alicjadlugolecka_sis
- Agnieszka Stein – psycholożka z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem we wspieraniu dzieci oraz rodziców; @agnieszka.stein
- Małgorzata Iwanek – psycholożka, seksuolożka oraz edukatorka seksualna; @kulturaseksualna
- Iza Jąderek – psycholożka, psychoterapeutka oraz seksuolożka kliniczna; @iza.jaderek
- Michał Pozdał – seksuolog i psychoterapeuta.
Przewodnik dla rodziców jest podzielony na 5 grup wiekowych, obejmujących dzieci od 1 miesiąca życia do 18 roku życia, wyznaczonych zgodnie z obowiązującymi standardami edukacji seksualnej:
- „0-5 lat: Pierwsze lata życia dziecka, czyli narodziny istoty seksualnej”
- „5-9 lat: Poznanie możliwości ciała”
- „9-12 laty: Początek dojrzewania”
- „12-15 lat: Budowanie siebie”
- „15-18 lat: Dojrzewanie do dojrzałości”
Jednak to nie wszystko, w książce znajdują się jeszcze inne, szalenie ważne rozdziały:
- „Seksualność dzieci z niepełnosprawnością”
- „Tożsamość i orientacja. W poszukiwaniu siebie”
- „Słonik pojęciowy”
Ze wspomnianymi specjalistami rozmawiają rodzice. Swoimi wątpliwościami i obserwacjami dzielą się:
- Joanna Okuniewska
- Kasia Błażejewska-Stuhr i Maciej Stuhr
- Ola i Michał Żebrowscy
- Martyna Wojciechowska
- Marcin Prokop
- Magda i Piotr Jacoń
Częścią tego projektu jest również fotograf Stanisław Boniecki, dzięki któremu otrzymujemy wraz z książką zdjęcia rodzin z całej polski.
Odpowiedzi na jakie pytania znajdą w tym przewodniku rodzice?
Na mnóstwo pytań – również tych, które zadają sobie tysiące rodziców na całym świecie, nie tylko w Polsce. W tej publikacji znajdują się także pytania rodziców z grupy dla rodziców dzieci transpłciowych. Nie sposób wymienić tutaj wszystkich pytań, jednak część z nich to:
- Jak wychować dzieci, aby akceptowały siebie i znały swoją wartość?
- Jak wspierać dziecko w okresie dojrzewania?
- Jak rozmawiać z dziećmi o seksualności bez skrępowania?
- Jak ochronić dziecko przed zagrożeniami z Internetu?
- Jakich zmian – fizycznych i psychicznych, spodziewać się u dziecka na różnych etapach rozwoju?
- Jak rozmawiać o emocjach towarzyszących dojrzewaniu?
- Dlaczego tak ważna jest umiejętność mówienia „NIE”?
- Jak rozmawiać z dziećmi o tożsamości płciowej?
- Jak nie powielać krzywdzących stereotypów?
- Dlaczego warto rozmawiać z dzieckiem o antykoncepcji?
- Czym różni się dorastanie dziś od tego kilkanaście lat temu?
I już same te pytania, nakreślają swoisty rys tego, jak wiele tematów podjęto na ponad 300 stronach tej książki. Wydawać sobie może, że ponad 300 stron to sporo. Jednak jako psycholożka zajmujące się obszarem seksualności wiem, że to naprawdę niewiele, a to jak wiele tematów zostało zebranych na tych stronach to mistrzostwo. Ta publikacja to pigułka, absolutne minimum jakie warto by znał każdy rodzic i każda osoba pracująca z dziećmi. To swoisty wstęp dom rozumienia świata seksualności i emocjonalności dzieci i młodzieży. Taki „must read” również dla pedagogów.
Dlaczego polecam tę książkę?
Jestem psycholożką pracującą w obszarze seksualności, również z nastolatkami i rodzicami. Wiem jak bardzo stereotypy i tabuizowanie tego obszaru naszego życia, utrudnia nam funkcjonowanie. Piszę nam, bo to nie dotyczy jedynie nastolatków czy ich rodziców. To jest ogromny społeczny problem, który przekłada się na szereg nadużyć, zaniedbań, kontynuację szkodliwych stereotypów i nie rozwijanie asertywnego dbania o siebie zarówno w kontekście stawiania granic w obszarze ciała, jak i tych dotyczących dbałości o siebie w obszarze emocjonalnym. Bo seksualność nie jest o seksie.
Seksualność dotyczy każdej ludzkiej istoty żyjącej, a nie jak mylnie wmawia nam się w pewnych mediach – osób uprawiających seks. Już samo to pokazuje, jak ogromne braki w wiedzy mają niektóre osoby, które tak chętnie wypowiadają się na te tematy, oczywiście w duchu dalszego wstrzymywania jakichkolwiek działań, mających wpływać na wiedzę seksualną Polaków.
Ta książka to także „must read” dla przedstawicieli Ministerstwa Edukacji w Polsce, szczególnie tych z prawo strony sceny politycznej. Gdyby przeczytał ja Jarosław Kaczyński, może nie ośmieszyłby siebie kompletnym brakiem wiedzy, w wypowiedziach na temat osób transpłciowych.
Za co cenię ten konkretny podręczników dla rodziców?
Kiedy SEXEDPL wydało pierwszą książkę – zakupiłam ją od razu i już wtedy pisałam o tym, że to nie jest książka tylko dla nastolatków. Wiele osób dorosłych nie ma wiedzy, która jest tam zawarta.
Kiedy dostałam propozycję z Wydawnictwa W.A.B. by zrecenzować książkę „Sexedpl. Dorastanie w miłości, bezpieczeństwie i zrozumieniu. Przewodnik dla rodziców” , nie zastanawiałam się – od razu byłam na „tak”. Dlaczego? Ponieważ, że od początku istnienia projektu SEXEDPL, który obecnie przekształcił się w fundację, obserwuje działania jej członkiń i członków. Część specjalistów wypowiadających się w tej książce to osoby które znam osobiście, osoby od których uczyłam się na studiach, osoby od których uczę się dzisiaj.
Właśnie te osoby to powód dlaczego polecam tę książkę. Wiem jaką mają wiedzę, jaką mają postawę w pracy, jak traktują osoby z którymi pracują. Mam zaufanie do ich rzetelnego edukowania, posyłania wiedzy w świat. To od takich osób warto się uczyć, takim osobom warto zadawać pytania, wchodzić w debatę i obserwować ich edukacyjne działania w sieci, podczas warsztatach czy na konferencjach.
Zebranie tych specjalistów w jednym miejscu, wraz z rodzicami którzy mają swoje obawy, pytania i obserwacje, to fantastyczne posunięcie. Czytając tę książkę można nie tylko zyskać rzetelną wiedzę, można również poczuć „nie jestem z tym sam_”.
Mam ogromną nadzieję, że nie jest to ostatnia publikacja SEXEDPL w zakresie seksualności i że Wydawnictwo W.A.B. nadal będzie wydawać tak wartościowe, potrzebne na polskim rynku wydawniczym książki.
Podziękowania dla Wydawnictwa W.A.B.
Serdecznie dziękuję Wydawnictwo W.A.B. za otrzymanie tej książki oraz udostępnienie zdjęć do napisania i publikacji recenzji. Czytanie tej książki to była ogromna przyjemność w czasie, kiedy chorowałam. Kiedy tylko możliwe było dla mnie czytanie, nie mogłam oderwać od niej wzroku. Mam nadzieję, że rodzice czytający tę książkę będą czuć podobnie:)
Dziękuję Wydawnictwo W.A.B. również za to, że w ramach naszej współpracy, możliwe jest obdarowanie jednej osoby egzemplarzem tej fantastycznej publikacji.
Jeżeli potrzebujesz wsparcia umów sesję on-line. Napisz do mnie, wspólnie ustalimy termin spotkania i znajdziemy najlepsze rozwiązanie! Mogę także zorganizować warsztaty na zamówienie dla rodziców, nauczycieli czy terapeutów w temacie szeroko rozumianej seksualności. Jeżeli jesteś nimi zainteresowań_, śmiało napisz do mnie!
